تاریخچه ارمنستان

ارمنستان در اوایل سده 19 میلادی پادشاهی گرجستان در شمال خانات ایروان در مرکز خانات نخجوان در جنوب و خانات قره باغ در جنوب شرق ارمنستان در زمان دودمان پرواندونی روند تشکیل ملت ارمنی به مرحله پایانی خود رسید.پس از لشکرکشی اسکندر مقدونی و پایه گذاری حکومت سلوکی، آرتاشس اول پادشاه ارمنستان برآنان شوریده و پادشاه ارمنستان بزرگ را بنیان نهاد که در زمان تنگران بزرگ به اوج قدرت خود رسید.

در زمان سلسله اشکانی ارمنستان تحولات جدیدی به وقوع پیوست. در سال 301 میلاد مسیح را بعنوان دین رسمی حکومت خود پذیرفت در این هنگام جمعیت آنان به 4 میلیون نفر بالغ می گردید و وسعت ارمنستان به 312 هزار کیلومتر مربع می رسید پس از فروپاشی پادشاهی اشکانی ارمنستان با مبارزات آزادی خود در برابر ساسانیان و امپراطوری رم شرقی و آن گاه حکومت اعراب توانستند هویت ملی و معنوی – فرهنگی خود را نگهدارند. در سال 405 میلادی الفبای ارمنی ابداع شده باعث استواری هرچه بیشتر فرهنگی – معنوی گردید که در شرایط غیبت حکومت ملی توانست در یکپارچگی آنان سهیم گردد.

پس از پیکار و شورش های بی امان آزای بخش مردم در برابر چیرگان خارجی حکومت کتحد ارمنیان بدست دودمان باگراتونی بنبان نهاده شده است. پس از چندی حکومت های دیگری نیز تاسیس یافت مانند حکومت ارزرونی که در سال 1021 میلادی بدست بیزانس منقرض شد. در اثر ستم‌های حکومت‌های بیزانس، اعراب و سپس در اثر تاخت و تازهای ترکان سلجوقی ارمنیان بسیاری از سرزمین خود کوچ نموده و به کشورهای دیگر رفتند.یکی از مهمترین آنها کیلیکیه در کنار دریای مدیترانه بود و در آنجا آنان توانستند حکومتی مستقل تاسیس نمایند که به پادشاهی ارمنی کیلیکیه و یا ارمنستان کوچک مشهور شد.

در زمان تقویت گرجستان سده های 12 و 13 میلادی بخش های شمالی و مرکزی ارمنستان از دست سلجوقیان آزاد شده و به سرکردگی ارمنستان زاکارید حکومت ارمنستان احیا شد.مهاجرت ارمنیان و رکورد اقتصادی و فرهنگی آنان در زمان لشکرکشی تاتارها و مغولان تاخت تازهای تیمورلنگ و طایفه آق قویونلو و قره قویونلو در سده 14 و 15 میلادی برای ارمنستان اسفناک بود. در سده ۱۶ میلادی ارمنستان تحت سیطره امپراطوری عثمانی و صفویان ایران قرار گرفت.روسیه تزاری در سال 1828 میلادی ارمنستان شرقی را به تصرف خود در اورد.به همین دلیل ارمنیان در زیر 3 حکومت روسیه، عثمانی و ایران قرار گرفتند.

در اثز مبارزات ارمنیان آنان موفق شدند پس از نبرد سارداراباد و نبرد قره کلیسا در سال 1918 میلادی پس از 5 سده حکومت خود را احیا نمیند.به مدت دوسال اولین جمهوری ارمنستان در بخش کوچکی از ارمنستان باستان تاسیس شد.براساس معاهده سور ترکیه مکلف شد 6 ولایت لرمنی را به جمهوری ارمنستان پس دهد.اما با به قدرت رسیدن کمال آتاتورک این امر جامه عمل نپوشید. از سویی دیگر قسمتی از آرتساخ و تمامی خاک نخحوان و آخالکالاکی در تصرف جمهوری آذربایجان و گرجستان شوروی باقی ماند.از سال 1920 حکومت سوسیالیستی ارمنستان شوروی جانشین آن گردید.پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، جمهوری ارمنستان در تاریخ 21 سپتامبر 1991 اعلام گردید.

مطالب مرتبط:

تورکیش

تورکیش